Ιστορικό

Η κρατική αρχειακή Yπηρεσία στην Ελλάδα συστάθηκε το έτος 1914 επί της πρωθυπουργίας του Ελευθερίου Βενιζέλου, με την επωνυμία Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.Α.Κ.). Η ίδρυση των Γ.Α.Κ. πραγματοποιήθηκε με μεγάλη καθυστέρηση σε σύγκριση με άλλα κράτη της Ευρώπης, τα οποία είχαν ήδη οργανωμένες αρχειακές υπηρεσίες και τα απασχολούσε ήδη η προβληματική της ελεύθερης έρευνας στο αρχειακό τους υλικό. Συστηματική παραγωγή εγγράφων για το μετέπειτα Ελληνικό Κράτος αρχίζει με την κήρυξη της Επανάστασης του 1821, όταν δημιουργούνται οι πρώτες κρατικές δομές. Αν και στα χρόνια του Αγώνα τηρούνται αρχεία σε κάθε βαθμίδα της διοίκησης, πολιτικής και στρατιωτικής, ουσιαστικά μέτρα για την αρχειακή οργάνωση θεσπίζονται κατά την περίοδο της διακυβέρνησης του Ιωάννη Καποδίστρια.

1443
Ιδρύεται το Αρχειοφυλακείο της Κέρκυρας, το οποίο περιελάμβανε έγγραφα των χρόνων 1500-1864.

16ος αιώνας
Αρχειακές Υπηρεσίες υπήρχαν στο Ιόνιο Κράτος, στη Σαμιακή Πολιτεία και στη Κρητική Πολιτεία και συγκεκριμένα λειτούργησαν τα ακόλουθα Αρχειοφυλακεία: Ζακύνθου, Ιθάκης, Κερκύρας, Κεφαλληνίας, Κυθήρων, Λευκάδος, Παξών και Σάμου.

1821-1823
Ιδρύονται η «Διοίκησις», η «Αρχιγραμματεία της Επικρατείας», τα «Μινιστέρια»(στη συνέχεια «Γραμματείες») προς άσκηση της νομοθετικής, εκτελεστικής και δικαστικής λειτουργίας.
1829
Ιδρύεται το «Αρχειοφυλακείον της Επικρατείας», με σκοπό τη συγκέντρωση των δημοσίων αρχείων των «Μινιστερίων» και την υποδοχή των αρχείων των «Γραμματειών».
1833
Διαλύεται το «Αρχειοφυλακείον της Επικρατείας» και κάθε «Γραμματεία» παραλαμβάνει τα αρχεία που έχει καταθέσει.
1834
Η Εθνική Βιβλιοθήκη, ως ο κατεξοχήν κεντρικός δημόσιος φορέας με συναφείς στόχους με τα Γ.Α.Κ., αποκτά και νομική κάλυψη με το Βασιλικό Διάταγμα του 1834 και εντείνει την πολιτική της στην περισυλλογή αρχειακού υλικού.

1836
Οργανώνονται τα αρχεία του Ελεγκτικού Συνεδρίου και εκεί συγκεντρώνονται και φυλάσσονται τα δημόσια αρχεία.
1846
Συγκεντρώνονται στη Βουλή των Ελλήνων τα αρχεία των Εθνοσυνελεύσεων.
1855
Ανακοινώνεται η έκδοση των Αρχείων της Εθνικής Παλιγγενεσίας.
1864
Με την ένωση των Ιονίων Νήσων (Επτανήσου) με την Ελλάδα τα λειτουργούντα «Αρχειοφυλακεία» Κέρκυρας, Παξών, Λευκάδας, Κεφαλληνίας, Ιθάκης, Ζακύνθου και Κυθήρων περιέρχονται στο Υπουργείο Εσωτερικών.
1882
Η Ιστορική και Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος (Ι.Ε.Ε.Ε.), νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου έθεσε ως σκοπό «την περισυναγωγήν ιστορικής και εθνολογικής ύλης και αντικειμένων συντελούντων εις διαφώτισιν της μέσης και νεωτέρας ιστορίας και φιλολογίας, του βίου της γλώσσας του ελληνικού λαού και σύστασιν Μουσείου και Αρχείου περιλαμβάνοντα τα τοιαύτα μνημεία του εθνικού βίου».
1914
Ψηφίζεται ο Ν. 380/1914 «Περί της ιδρύσεως υπηρεσίας των αρχείων του κράτους» επί κυβερνήσεως Ελευθερίου Βενιζέλου χάρη στις προσπάθειες του καθηγητή Σπυρίδωνα Λάμπρου και του ιστορικού-ερευνητή Γιάννη Βλαχογιάννη, με σκοπό "την συναγωγήν και εποπτείαν πάντων των δημοσίων αρχείων των περιλαμβανόντων έγγραφα προ πεντηκονταετίας χρονολογούμενα". Πρώτος διευθυντής των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.) υπήρξε ο Γιάννης Βλαχογιάννης, ο οποίος δώρισε στα Γ.Α.Κ. την πολύτιμη συλλογή του και πρώτος πρόεδρος της Εφορείας ο Νικόλαος Γ. Πολίτης. Στην υπηρεσία περιέρχονται τα λειτουργούντα Αρχεία των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης και της Σάμου.
1939
Ψηφίζεται ο Ν. 2027/1939 «Περί αναδιοργανώσεως της υπηρεσίας των Γενικών Αρχείων του Κράτους».
1991
Ο Ν. 1946/1991 καθορίζει το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.) (μέχρι και την ψήφιση του νέου Ν. 4610/2019 των Γ.Α.Κ.), σύμφωνα με τον οποίο η Κεντρική Υπηρεσία (Κ.Υ.) διαρθρώνεται σε Τμήματα και ιδρύονται Αρχεία στις έδρες εκείνων των Νομών, που μέχρι τότε δεν υπήρχαν.
2003
Μετεγκατάσταση της Κεντρικής Υπηρεσίας (Κ.Υ.) των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.) και εγκαίνια του νέου κτηρίου (10.11.2003)
2005
Η μέχρι τότε αυτοτελής δημόσια Υπηρεσία «Αρχεία Πρωθυπουργού, Υπουργών και της Γενικής Γραμματείας της Κυβέρνησης» (ιδρυτικός νόμος Ν.2846/2000) υπάγεται στην Κεντρική Υπηρεσία (Κ.Υ.) των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.) με τον Ν.3391/2005.
2011
Εθνική Συνδιάσκεψη, υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, για τη διαμόρφωση της νέας Αρχειακής Πολιτικής και Πολιτικής Βιβλιοθηκών και σύνταξη Λευκής Βίβλου.
2014
Συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυση των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.). Πραγματοποιήθηκε έκθεση
«100 χρόνια Γενικά Αρχεία του Κράτους, 500 χρόνια Ιστορίας» Δελτίο Τύπου . Δείτε τον κατάλογο της Έκθεσης.

2019

Ο Ν. 4610/2019 καθορίζει το νέο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία των Γενικών Αρχείων του Κράτους (Γ.Α.Κ.), σήμερα.
Η Κεντρική Υπηρεσία (Κ.Υ.) λειτουργεί σε επίπεδο Γενικής Διεύθυνσης και είναι αρμόδια για την εποπτεία και το συντο­νισμό των επιμέρους Διευθύνσεων και Τμημάτων, σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο.